Ասենք ոչ քիմիկատներին մեր շրջապատում: Շահերի պաշտպանություն
Շահերի պաշտպանություն
Ծրագրի մանրամասները և արդյունքները
Ծրագրի նպատակն է` հզորացնել թիրախային համայնքների կարողությունները ԿՕԱ-ների և թունավոր քիմիկատների կայուն կառավարման ոլորտում` գյուղատնտեսությունում ԿՕԱ-ների և թունավոր քիմիկատների օգտագործման կրճատման, դրանց վտանգավոր ազդեցության և կայուն այլընտրանքների մասին իրազեկության բարձրացման միջոցով:
Կայուն օրգանական աղտոտիչների (ԿՕԱ) և թունավոր քիմիկատների հիմնախնդիրը` կապված շրջակա միջավայրի և մարդկանց առողջության վրա դրանց բացասական ազդեցության հետ, դժբախտաբար, կա և մնում է արդիական մեր հանրապետության համար:
Շահերի պաշտպանության բաղադրիչը
1. Ծրագրի նպատակները, խնդիրները և ակնկալվող արդյունքները
Նպատակը` իրականացնել շահերի պաշտպանություն քիմիական անվտանգության համար` որպես առողջության և առողջ շրջակա միջավայր ունենալու մարդու իրավունքների անբաժանելի մաս
Նպատակային խնդիրը
• Աջակցել գյուղատնտեսությունում քիմիական անվտանգության հարցերի շուրջ քաղաքացիական հասարակության երկխոսությանը` ազգային կանոնների և կարգավորումների իրականացմանն աջակցելու միջոցով` մարդու առողջությունը և շրջակա միջավայրը ԿՕԱ-ների և թունաքիմիկատների վտանգներից պաշտպանելու համար
Ակնկալվողարդյունքները
• Որոշում կայացնողներն ազգային (Ազգային ժողովի անդամներ և գյուղատնտեսության և առողջապահության նախարարություններ) և մարզային (մարզպետարաններ) մակարդակներում, ինչպես նաև առաջատար քաղաքական կուսակցությունները և ԶԼՄ-ները նախազգուշացված են մարդու առողջությունը և շրջակա միջավայրը ԿՕԱ-ների վտանգներից պաշտպանելու անհրաժեշտության մասին:
• Կին ֆերմերները ձեռք են բերել այլընտրանքային կայուն գյուղատնտեսության /Վնասատուների ինտեգրացված կառավարում (ՎԻԿ), կենսահումուսի արտադրության և օգտագործման, մրգերի արևային չորանոցների օգտագործման հմտություններ: Լավագույն փորձի փոխանակումը հնարավոր կլինի հատուկ միջոցառման ժամանակ (Գյուղական կանանց միջազգային օր): Հրապարակումները տեղ կգտնեն մամուլում և ՀԿՀԱԱՇՄ կայքում:
•Թունաքիմիկատների խանութների սեփականատերերը և սպառողները նախազգուշացված են թունաքիմիկատների անվտանգ կիրառման մասին:
• Հայաստանի ամերիկյան համալսարանի և Հայաստանի պետական ագրարային համալսարանի երիտասարդ մասնագետները զինված են անհրաժեշտ գիտելիքներով և հմտություններով` ՀԿՀԱԱՇՄ փորձագետների կողմից անցկացված դասախոսությունների հավաքագրման և ստորագրահավաքի միջոցով` ի աջակցություն գյուղատնտեսությունում քիմիական անվտանգության:
2. Գործողություններ/ռազմավարություններ, որոնք պետք է ձեռնարկվեն նպատակներին հասնելու համար
Շահերի պաշտպանություն ազգային մակարդակում որոշում կայացնողների և այլ առանցքային դերակատարների շրջանում
ա) 2 – օրյա աշխատանքային հանդիպում կկազմակերպվի տեղական և ազգային մակարդակներում առնվազն 20 որոշում կայացնողների մասնակցությամբ (ԱԺ գյուղատնտեսության հարցերով հանձնաժողովի անդամներ, գյուղատնտեսության և առողջապահության նախարարություններ, գյուղատնտեսության աջակցության կենտրոններ, ինչպես նաև միջազգային կազմակերպություններ (FAO և UNDP))` մշակելու համար գործողությունների պլան` թունաքիմիկատների անվտանգ և կայուն օգտագործումը խրախուսելու նպատակով,
բ) քիմիական անվտանգության վերաբերյալ միջազգային կոնֆերանսի կազմակերպում (առնվազն 50 մասնակից),
գ) ԱԺ ընտրություններից առաջ շահերի պաշտպանության նամակներ կուղարկվեն ղեկավար 4 կուսակցություններին` խնդրելով վերջիններիս ներկայացնել իրենց դիրքորոշումը թունաքիմիկատների վաճառքի և օտագործման ոլորտում քիմիական անվտանգության վերաբերյալ: Ընտրություններից հետո կուղարկվեն հաջորդող նամակներ:
Շահերիպաշտպանությունառնվազն 100թունաքիմիկատներիխանութների սեփականատերերիև վաճառողներիև սպառողների շրջանում (ա) օգտագործման համար թույլատրելի պեստիցիդների մասին կպչուն պիտակների ու ցուցակների տրամադրման միջոցով, (բ) խանութի սեփականատերերի շրջանում քարոզչության միջոցով, որպեսզի նրանք փակցեն կպչուն պիտակներ և սպառողներին տրամադրեն պեստիցիդների ցանկը` նրանց տեղեկատվության համար, (գ) թեժ գծի ապահովման միջոցով:
Շահերիպաշտպանությունֆերմերներիշրջանում (մասնավորապեսկին ֆերմերների) նվազեցնելու համար թունաքիմիկատների կիրառումը` փոխարինելով դրանք բուսական թուրմերով, ինչպես նաև բույսերի պաշտպանության մեխանիկական և ֆիզիկական միջոցների օգտագործման միջոցով: 3 նպատակային համայնքում ֆերմերների դաշտային դպրոցների կազմակերպում` վնասատուների ինտեգրացված կառավարման հարցերով, գյուղատնտեսական կենտրոնների ստեղծում 4 թիրախ համայնքներում` կայուն գործելակերպերի խրախուսման նպատակով, անհրաժեշտ նյութերի ձեռքբերում և թուրմերի փոքր արտադրությունների հիմնում` կենտրոնների համար (առաջին 5 անգամը թուրմերը կտրամադրվեն անվճար), 10 սեմինարի կազմակերպում ԿՕԱ-ների ների և թունավոր քիմիկատների վտանգների և դրանց այլընտրանքների վերաբերյալ` թիրախ համայնքների 150 ֆերմերի համար, 2 դասընթացի կազմակերպում` գյուղատնտեսական մթերքների չորացման վերաբերյալ և սննդի 12 արևային չորանոցների տեղադրում` կին ֆերմերների կողմից աճեցված առանց թունաքիմիկատների մթերքների չորացման համար, արդյունաբերական օրգանական թափոններց ստացված կենսահումուսի փորձարկում տարբեր գյուղատնտեսական մշակաբույսերի վրա, ինչպես նաև 6 սեմինարի կազմակերպում ֆերեմերների համար, կարճ տեսահոլովակի ստեղծում, տեղեկատվական փաթեթի պատրաստում, կենսահումուսի 3 տարբեր չափերի փաթեթվածքների նախագծում և արտադրություն, Արմավիրի մարզի ԳԱՄԿ-ի և թիրախ համայնքների առնվազն 20 ուսուցանված ուսուցանողի ուսուցում ԳԷՀ ՓԴԾ ԿՕԱ-ների մասին Մոդուլի հիման վրա, դասընթացների առնվազն 200 տեղական ֆերմերի ուսուցում հավաստագրված դասընթացավարների կողմից և հանձնարարականի / որոշման ընդունման մասին Արմավիրի ԳԱՄԿ-ի համաձայնության ձեռք բերում: Կկազմակերպվի <<Ասենք Այո քիմիկատներից զերծ մթերքներին>> ակցիա` Գյուղի կանանց միջազգային տոնը նշելու և թունաքիմիկատներից զերծ արտադրանքները վաճառելու համար:
Շահերիպաշտպանությունբուհերիհետ (Հայաստանի ամերիկյան համալսարան և Հայաստանի պետական ագրարային համալսարան): ՀԿՀԱՇՄ փորձագետը կպատրաստի և կկարդա դասախոսություն Հայաստանի ամերիկյան համալսարանում և Հայաստանի պետական ագրարային համալսարանում (առնվազն 70 ուսանողի համար): Դասախոսությունների մասին տեղեկատվությունը կտեղադրվի ՀԿՀԱԱՇՄ-ի կայքում: Ուսանողներից կհավաքվեն ստորագրություններ (առնվազն 200 ստորագրություն) ի աջակցություն գյուղատնտեսությունում քիմիական անվտանգության:
Տեղեկատվականաջակցությունըշահերիպաշտպանության գործողություններին ներառում է<<Ոչ քիմիկատներին>> պաստառի և բուկլետի դիզայնը, տպագրությունը և տարածումը, շահերի պաշտպանության պաստառ, բուկլետ և անվտանգ թունաքիմիկատների ցանկ թունաքիմիկատների խանութների համար: Բացի այդ, չորս հոդված կտպագրվի մարզային թերթերում` լուսաբանելու համար կարևոր հարցերը և ծրագրի իրականացման ընթացքում կազմակերպված միջոցառումները: Բոլոր տպագիր նյութերը և այլ համապատասխան տեղեկատվությունը հասանելի կլինի ՀԿՀԱԱՇՄ կայքում:
3. Շահառուները
Թունաքիմիկատների սեփականատերեր, վաճառողներ, գնորդներ, ֆերմերներ, մասնավորաբար կին ֆերմերներ, ուսանողներ
4. Շահերի պաշտպանության թիրախային կազմակերպությունները
Պետական մարմիններ (ղեկավար քաղաքական կուսակցություններ, ԱԺ անդամներ, գյուղատնտեսության և առողջապահության նախարարություններ), մարզպետարաններ, ԳԱՄԿ-եր, տեղական ԶԼՄ -ներ